Een precisie ruimer is een speciaal snijgereedschap, waarmee men een geboord gat zuiver rond en glad kan maken. Precisie ruimers worden hoofdzakelijk toegepast in situaties waarbij hoge eisen worden gesteld aan de maatvoering van boorgaten.
In de metaalbewerking komt het voor dat geboorde gaten extreem nauwkeurig en volkomen rond moeten zijn, waarbij het oppervlak van de gaten extreem glad moet zijn. Hierbij valt te denken aan constructies waarbij bijvoorbeeld een as precies in een gat moet passen. In dergelijke gevallen maakt men vaak gebruik van een precisie ruimer. Eerst gaat men het gat voorboren met een kleinere diameter, waarna het gat op maat geruimd wordt.
Precisie ruimers
Precisie ruimers zijn meestal vervaardigd uit hoogwaardig snelstaal, met cobalt legering (HSS-Co). De ruimers zijn verkrijgbaar met rechte tanden of schroeflijnvormige (gespiraliseerde) tanden. Een ruimer met rechte tanden wordt veelal gebruikt bij het ruimen van kortspanig materiaal, zoals gietijzer en messing. De snijwerking is niet al te regelmatig, waardoor ruimers met rechte tanden niet geschikt zijn voor het ruimen van onderbroken boringen, zoals bijv. gaten met spiebanen. Een ruimer met spiraalgroeven biedt over het algemeen meer nauwkeurigheid.
Ruimers met linksgespiraliseerde en rechtssnijdende tanden zijn geschikt voor het ruimen van gaten in de meeste materialen. Daarbij zijn deze ruimers met gespiraliseerde tanden ook te gebruiken bij onderbroken boringen. De ruimers met gespiraliseerde tanden maken het gat oppervlak gladder dan een ruimer met rechte groeven. Een ruimer met extra sterk gespiraliseerde tanden noemt men ook wel schilruimers. Deze zijn bij uitstek geschikt voor langspanig materiaal. (Om het intrekken in boringen tegen te gaan heeft een rechtssnijdende ruimer linksgespiraliseerde tanden).
Handruimers metaal
Ruimers zijn verkrijgbaar als handruimer of machineruimer. Handruimers hebben een cilindrische schacht, met vierkant. Het vierkant is speciaal voor het bevestigen in een wringijzer. Verder worden handruimers gekenmerkt door de korte hals met lange kop en de lange aansnijding (waardoor de ruimer in de boring kan centreren). De machineruimers zijn verkrijgbaar met cilindrische schacht of met morseconus (met uitdrijflip). Een machineruimer wordt o.a. gekenmerkt door een lange hals met korte kop.
Bij het ruimen van een gat zijn de volgende aspecten van belang:
- Het te ruimen gat dient de juiste maat te hebben (lees: kleiner dan gewenste eindmaat).
- Het is zeer belangrijk dat de ruimer altijd exact haaks op het werkstuk staat.
- Maak bij het ruimen van gaten gebruik van voldoende en kwalitatief goede smering (snijolie).
- Tijdens het ruimen mag men niet terugdraaien, zoals bij het tappen van schroefdraad. (Bij het terugdraaien van de ruimer loopt men risico dat de snijkanten beschadigen of breken, waardoor de ruimer onnodig snel zal slijten.)
- Zodra het gat geruimd is draait men de ruimer in dezelfde draairichting terug.
Het beste resultaat wordt verkregen bij de volgende werkwijze:
- Voorboren met een boor met kleinere diameter.
- Opboren met een zgn. drielippenboor.
- Op maat ruimen met een geschikte ruimer.
Enkele veel voorkomende problemen (met mogelijke oorzaken) bij het ruimen van gaten zijn:
- Slechte verspaning (voorgeboord gat niet op de juiste maat / voeding te klein / botte ruimer / verkeerde snijolie / verkeerde spaanhoek van de ruimer).
- Stuiken van het materiaal (ondermaat gat te klein c.q. gat te groot geboord / voeding te klein / niet juist geslepen ruimer / verkeerde spaanhoek / verkeerde vrijloophoek).
- Klemmen (cilindrische fase te breed / hardingscheuren in ruimer / slijpscheuren in ruimer / niet juist geslepen ruimer / verkeerde snijvloeistof / ruimer teruggedraaid).
- Te grote gaten (ruimermiddellijn te groot / ruimer slingert / voeding te klein / onjuiste opspanning / spaanhoek te klein / geruimd zonder snijolie).
- Te kleine gaten (ruimermiddellijn te klein).
- Te ruwe gaten (achterkant kop niet afgeschuind / overgang aansnijding op maatgedeelte / te scherp / te grote voeding / cilindrische fase te ruw / verkeerde of onvoldoende snijolie).
- Gaten niet cilindrisch (ruimer en gat niet haaks / even aantal tanden, gelijk verdeeld / gat verkeerd geboord).
- Grote slijtage (te hoge snijsnelheid / ondermaat gat te klein / verkeerde of onvoldoende snijvloeistof).
- Tot slot moet men met betrekking tot de snijvloeistof rekening houden dat de snijolie niet te kleverig mag zijn, dit in verband met het eventueel vollopen van de spaankamer.
Wilt u graag meer informatie over (het gebruik van) precisieruimers? Of wilt u graag de informatie over voorboordiameters van de te ruimen gaten? Neemt u dan gerust contact met ons op.
Industore levert precisieruimers van het merk Phantom, in elke gewenste uitvoering en diameter. U kunt via ons aanvraag formulier eenvoudig uw precisieruimer aanvragen.